Zestawienie obciążeń jest jednym z podstawowych etapów poprzedzających analizę konstrukcji. Ukształtowaną konstrukcję przedstawia się za pomocą schematów statycznych.
W przykładzie poniżej wykonano obliczenia dla budynku jednorodzinnego, o dachu dwuspadowym. W obliczeniach wykorzystałem europejskie normy, które zastąpiły polskie. Wprowadzono je w celu podniesienia bezpieczeństwa i dostosowania wymogów budynków do wymogów europejskich.
Dane budynku
- Lokalizacja: {Opole}
- Nachylenie połaci: α = 42o
- Wysokość w kalenicy: z = 7,56 m
- Szerokość budynku: 10,16 m
- Liczba kondygnacji: 2
Obciążenie śniegiem
- Lokalizacja: Opole Strefa II
Obciążenie charakterystyczne odniesione do rzutu dachu na powierzchnię poziomą wylicza się według wzoru: S=μ gdzie: μ – oznacza współczynnik kształtu dachu
Kąt spadku dachu | 0 ≤ α ≤ 30 | 30 ≤ α ≤ 60 | α ≥ 60 |
μ1 | 0.8 | 0.8(60-α)/30 | 0,0 |
μ1 | 0.8 + 0.8 α/30 | 1.6 | – |
Współczynnik kształtu dachu – dachy jednopołaciowe (PN – EN 1991-1-3 [Tablica 5.2.])
μ = 0.8cdot frac { 60-42 }{ 30 } =0,48
μ = 1,6 – sytuacja wyjątkowa która nie będzie rozpatrywana
– współczynnik ekspozycji
– 0,8 – teren wystawiony na działanie wiatru – płaski obszar bez przeszkód, otwarty ze wszystkich stron, bez osłon lub z niewielkimi osłonami uformowanymi przez teren, wyższe budowle lub drzewa
– 1 ,0 – teren normalny – obszar, na którym ( powodu ukształtowania terenu) nie występuje znaczne przenoszenie śniegu przez wiatr na budowle – 1,2 – teren osłonięty – obszar, na którym budowla jest znacznie niższa niż otaczający teren , albo otoczona wysokimi drzewami lub wyższymi budynkami wybierając współczynnik ekspozycji należy rozważyć przyszłe zmiany otoczenia budowli= 1,0
– współczynnik termiczny, dla dachów ocieplonych, dla których u >1 W/m2K – =1,0
– wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem
Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu w Polsce (PN – EN 1991-1-3 [Tablica NB.1]
Mapa Polski – strefy obciążenia śniegiem (rys.4)
= 0,9 Obciążenie charakterystyczne dla rozpatrywanego dachu wynosi : S=μ W naszym przypadku należy rozpatrzyć 3 przypadki dla dachów dwupołaciowych zgodnie z rysunkiem 3 (i) równomierne obciążenie śniegiem = 0.432 (ii) nierównomierne obciążenie śniegiem = 0.432 0.432=0.216 (iii) nierównomierne obciążenie śniegiem – lustrzane odbicie 0.432=0.216 = 0.432
Obciążenie wiatrem według (PN – EN 1991-1-4)
- Lokalizacja: Opole Strefa I
Mapa Polski – strefy obciążenia wiatrem (rys.5)
Ciśnienie wiatru działające na powierzchnie przegród oblicza się ze wzorów 5.1 i 5.2 normy PN – EN 1991-1-4
- obciążenie powierzchni zewnętrznych
- obciążenie powierzchni wewnętrznych
- bazowa prędkość wiatru (wzór 4.1 PN – EN 1991-1-4)
Wartości podstawowe bazowej prędkości wiatru i ciśnienia prędkości wiatru (PN-EN 1991-1-4 [Tablica NB.1.])
– wartość podstawowa bazowej prędkości wiatru
= 22m/s
A – wysokość nad poziomem morza (Opole 176 m n.p.m.)
– współczynnik kierunkowy (Wartości współczynnika kierunkowego dla różnych kierunków wiatru mogą się znajdować w załączniku krajowym. Wartością zalecaną jest 1,0)
Współczynnik kierunkowy (PN-EN 1991-1-4 [Tablica NB.2.])
– współczynnik sezonowy (Wartości współczynnika mogą się znajdować w załączniku krajowym. Wartością zalecaną jest 1,0)
Kategorie i parametry terenu (PN-EN 1991-1-4 [Tablica 4.1])
- intensywność turbulencji (wzór 4.7 PN – EN 1991-1-4)
– współczynnik turbulencji.Wartość może być podana w Załączniku krajowym.Zalecana wartość 1,0 – współczynnik rzeźby terenu, przyjmowany jako 1,0
- współczynnik terenu (wzór 4.5 PN – EN 1991-1-4)
– parametr chropowatości zależny od kategorii terenu (kat. ter – III→ =0,3)
= 0,05 m – parametr chropowatości terenu podstawowego kategorii II- współczynnik chropowatości dla (wzór 4.4 PN – EN 1991-1-4)
z – wysokość odniesienia(dla dachu dwuspadowego wysokość kalenicy) – parametr chropowatości zależny od kategorii terenu
- średnia prędkość wiatru (wzór 4.3 PN – EN 1991-1-4)
- szczytowe ciśnienie prędkości wiatru (wzór 4.8 PN – EN 1991-1-4)
p – gęstość powietrza
OBLICZENIA WEDŁUG ZAŁĄCZNIKA KRAJOWEGO
Współczynnik chropowatości i ekspozycji (PN-EN 1991-1-4 [Tablica NB.3.])
- współczynnik ekspozycji dla kategorii terenu III
- bazowe ciśnienie prędkości wiatru
- szczytowe ciśnienie prędkości wiatru
SCHEMAT WYZNACZANIA SZCZYTOWEJ WARTOŚCI CIŚNIENIA PRĘDKOŚCI
Schemat wyznaczania szczytowej wartości ciśnienia wiatru (rys.6)
Wartość szczytowego ciśnienia prędkości można obliczyć dwiema metodami normowymi. Po prawej stronie przedstawiona jest metoda zalecana przez załącznik krajowy do normy.
WSPÓŁCZYNNIKI CIŚNIENIA DLA DACHÓW DWUSPADOWYCH
Dach dwuspadowy należy podzielić na pola, uwzględniając okapy. Wysokość odniesienia należy przyjmować równą wysokości domu w kalenicy. Dla dachów o kącie nachylenia połaci dachowej a należy przyjmować współczynniki jak dla dachów płaskich. Przy kierunku wiatru w zakresie kątów spadku dachu między a , ciśnienie na połaci nawietrznej zmienia się gwałtownie między wartościami dodatnimi a ujemnymi. Nie dopuszcza się przyjmowanie współczynników dodatnich i ujemnych na tej samej połaci. Dla pośrednich kątów nachylenia można stosować interpolację liniową między wartościami tego samego znaku. Dla kąta nachylenia połaci dachu powyżej należy rozważyć 4 przypadki zgodnie z tabelą
Schemat wyznaczania szczytowej wartości ciśnienia wiatru (rys.6)
Współczynniki ciśnienia zewnętrznego dla dachów dwuspadowych (PN-EN 1991-1-4 [Tablica 7.4a])
współczynniki ciśnienia zewnętrznego dla dachów dwuspadowych (PN-EN 1991-1-4 [Tablica 7.4b])
Przypadki obciążenia wiatrem dachu dwuspadowego o kącie nachylenia połaci dachowej powyżej(rys.7)
G | H | J | I | |
Ssanie | -0,16 | -0,3 | -0,04 | -0,34 | -0,24 |
Parcie | 0,7 | 0,56 | 0 | 0 |
Współczynniki ciśnienia zewnętrznego po interpolacji
G [kN] | H [kN] | J [kN] | I [kN] | |
Ssanie | 0,5315* (-0.16) = -0,085 0,5315* (-0.3) = -0,1595 | -0,02126 | -0,18071 | -0,12756 |
Parcie | 0,372 | 0,2976 | 0 | 0 |
Wartości ciśnienia zewnętrznego dla wybranego modelu