W poprzednich latach pompy ciepła uznawano za urządzenia, które pozwalają sporo zaoszczędzić. Dziś wielu potencjalnych klientów zastanawia się, czy ogrzewanie pompą ciepła opłaca się w 2023 roku. Policzyliśmy to, więc sprawdź, jak jest naprawdę.
Wojna w Ukrainie spowodowała wzrost cen opału, dlatego w pierwszej połowie 2022 roku ogrzewanie pompą ciepła wydawało się jeszcze bardziej korzystne, niż do tej pory. Ale zapowiadane na 2023 rok podwyżki cen prądu postawiły ogromny znak zapytania nad opłacalnością montażu tych nowoczesnych urządzeń grzewczych. Dowiedz się, ile trzeba będzie zapłacić za ogrzewanie domu pompą ciepła w 2023 roku?
Jak działa pompa ciepła? Sprawdź to przystępne wyjaśnienie.
Najpierw jednak wyjaśnimy, jak działają pompy ciepła, aby wiedzieć, jakie czynniki tak naprawdę wpływają na ich wydajność. Urządzenia te nie wytwarzają ciepła, a jedynie pobierają go z naturalnego, odnawialnego i darmowego źródła oraz transportują je do instalacji grzewczej budynku.
W zależności od rodzaju pompy ciepło może być pobierane z gruntu, wody lub powietrza. Ogrzewa ono czynnik roboczy, krążący w wewnętrznym obiegu, który zaczyna wrzeć już w temperaturze kilku stopni Celsjusza, zamieniając się w gaz. Gaz ten zostaje sprężony, co sprawia, że jego temperatura wzrasta o kilkadziesiąt stopni. W kolejnym etapie ciepło zostaje odebrane i trafia do instalacji grzewczej domu. Schłodzony gaz zostaje rozprężony i zamienia się w ciecz, która ponownie zostaje ogrzana przez naturalne źródło ciepła.
Co wpływa na koszty ogrzewania domu pompą ciepła?
Łatwo zatem zauważyć, że pompy ciepła zużywają prąd wyłącznie do napędu sprężarki oraz pomp obiegowych i zasilania elektroniki. Dlatego właśnie bez względu na rodzaj dolnego źródła ciepła oraz warunki zewnętrzne urządzenia te zawsze pracują ze sprawnością większą od 1. Czyli dostarczają więcej kWh ciepła, niż zużywają do tego celu prądu. Miarą wydajności pomp ciepła jest współczynnik SCOP, który przyjmuje wartości od ok. 3 do ponad 6. Oznacza to, że pompy ciepła dostarczają od 3 do nawet 6 i więcej kWh ciepła, zużywając do tego zaledwie 1 kWh prądu.
Im wyższa jest wartość współczynnika SCOP, tym niższe zużycie prądu, a więc i rachunki za ogrzewanie domu pompą ciepła. A co wpływa na wartość tego parametru? Przede wszystkim rodzaj wykorzystywanego przez pompę źródła ciepła. Najwydajniejsze są wodne pompy ciepła, dla których uśredniony SCOP wynosi nawet 6,5. Najmniej wydajnie pracują powietrzne pompy ciepła (uśredniony SCOP: 3.5).
Warto jednak pamiętać, że całkowite koszty ogrzewania domu pompą ciepła zależą też od innych czynników. Zaliczamy do nich:
- rodzaj instalacji grzewczej: płaszczyznowe (podłogówka) lub grzejnikowe,
- powierzchnię budynku,
- izolację termiczną ścian,
- współczynnik przenikania ciepła stolarki okiennej i drzwiowej,
- ustawienia temperatur w poszczególnych pomieszczeniach,
- temperatury zewnętrzne (zwłaszcza w przypadku powietrznych pomp ciepła),
- cenę prądu,
- ewentualną współpracę z instalacją fotowoltaiczną.
Koszty ogrzewania domu pompą ciepła 150m2
Aby oszacować, ile będzie kosztowało nas ogrzewanie domu pompą ciepła, musimy wiedzieć, jakie jest roczne zapotrzebowanie energetyczne naszego budynku. Przyjmuje się, że dla obiektów o średnim standardzie termoizolacyjności wynosi ono ok. 130 kW/m2/rok, co przy powierzchni naszego domu daje 19 500 kWh.
Roczne zapotrzebowanie energetyczne budynku dzielimy następnie przez uśrednioną wartość współczynnika SPF, którego zastosowanie daje najbardziej wiarygodne wyniki obliczeń. SPF to realna sprawność pompy już w konkretnej instalacji. Dla pomp gruntowych przyjmuje się, że wynosi on 4, a dla powietrznych 3.
Wiemy zatem, że gruntowa pompa ciepła do całorocznego ogrzania naszego budynku zużyje 4875 kWh energii elektrycznej, a pompa powietrzna 6500 kWh. Wiemy także, że do limitu zużycia 2000 kWh cena prądu w 2023 r. wynosi 0,85 zł, a po przekroczeniu tego limitu 1,28 zł brutto za 1 kWh.
Dlatego koszty ogrzewania naszego budynku gruntową pompą ciepła w 2023 r. wyniosą 5380 zł. A jeśli użyjemy powietrznej pompy ciepła, za ogrzewanie w 2023 roku zapłacimy 7460 zł. Podane różnice mogą istotnie wpłynąć na to, jaką pompę ciepła wybierzemy do domu 150m2.
Podłogówka czy grzejniki – różnica w kosztach ogrzewania pompą ciepła
Im niższa temperatura na wyjściu pompy ciepła, tym niższe rachunki za prąd. Dlatego właśnie urządzenia te okazują się najoszczędniejsze podczas współpracy z ogrzewaniem płaszczyznowym. Ale można również pompę ciepła łączyć z grzejnikami, co często jest jedynym wyjściem podczas modernizacji starego budynku. W jaki sposób wpłynie to na rachunki za ogrzewanie domu pompą ciepła w 2023 roku?
Szacuje się, że połączenie pompy z grzejnikami spowoduje wzrost zużycia energii elektrycznej o ok. 15%. Można zatem przyjąć, że za ogrzewanie naszego budynku w 2023 roku za pomocą gruntowej pompy ciepła połączonej z grzejnikami zapłacimy ok. 6200 zł. A w przypadku pompy powietrznej z grzejnikami – 8579 zł.
Pompa ciepła w starym domu – o co trzeba zadbać?
Powyższe szacunki opierają się na uśrednionych wartościach parametrów kluczowych dla wydajności pompy ciepła. O ile w nowoczesnym budynku realne koszty będą zdecydowanie niższe, o tyle ogrzewanie starego domu pompą ciepła może być droższe. Wszystko z powodu słabej termoizolacyjności starego budownictwa.
Dlatego jeżeli zamierzasz zamontować pompę ciepła w starym budynku, pamiętaj o:
- ociepleniu stropów,
- wykonaniu termoizolacji ścian,
- wymianie stolarki okiennej i drzwiowej na “cieplejszą”.
Jeżeli to możliwe, zamień również grzejniki na podłogówkę. Pamiętaj, że każda z tych modernizacji przełoży się bezpośrednio na koszty ogrzewania domu pompą ciepła w 2023 roku.
Pompa ciepła a inne typy ogrzewanie – porównanie kosztów w 2023 r.
Czas już porównać koszty ogrzewania domu pompą ciepła do innych rodzajów ogrzewania. W przypadku kotła na drewno do uzyskania 19 500 kWh należy spalić około 13 mp buka lub prawie 15 mp brzozy. Cena za kubik sezonowanego buka to ok 990 zł, a brzozy 890 zł, co daje kwoty odpowiednio 12 870 zł oraz 13 350 zł.
Do ogrzania naszego budynku za pomocą pelletu będziemy potrzebowali ok. 4,5 tony tego opału. Ponieważ z 1 tony pelletu o kaloryczności 19 MJ/kg uzyskamy 4500 kWh ciepła (przy sprawności kotła 85%). Tymczasem cena tony pelletu oscyluje w granicach 2650 zł, więc za ogrzewanie naszego budynku tym paliwem zapłacimy ok. 12 000 zł. O ile w 2023 roku cena pelletu nie wzrośnie, co raczej nie jest możliwe, biorąc pod uwagę sytuację na rynku opału.
Pamiętajmy również o tym, że koszty ogrzewania domu pompą ciepła możesz dodatkowo obniżyć, jeśli urządzenie będzie współpracowało z instalacją fotowoltaiczną. Dotyczy to zwłaszcza fotowoltaiki rozliczanej na starych zasadach. Biorąc pod uwagę wszystkie wady i zalety pomp ciepła, łatwo zauważyć, że są to jedne z najbardziej opłacalnych w eksploatacji urządzeń grzewczych.
